Arduino cursus/Dag 2: verschil tussen versies

Uit Lab
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 215: Regel 215:
* gebruik van timers (zie: "Blink without delay")
* gebruik van timers (zie: "Blink without delay")


=== Timers ===
== Timers ==


* nb: een (herstartende) timer is een periodiek signaal - dit kunnen we gebruiken voor het genereren van allerlei andere periodiek signalen.
* nb: een (herstartende) timer is een periodiek signaal - dit kunnen we gebruiken voor het genereren van allerlei andere periodiek signalen.

Versie van 18 nov 2017 22:12

Dag 2 - cursus Arduino

Input: sensoren

Signalen en events

We hebben te maken met verschillende soorten inputs: signalen en events.

Een signaal is continu: het heeft op elk moment een waarde. Meestal is dit een weergave ("spoor") van een fysisch proces..

Enkele voorbeelden van signalen: geluid; elektrisch signaal van de hartslag; lichtniveau (via LDR); temperatuur; snelheid; versnelling;

Periodieke signalen

Sommige signalen bestaat uit een herhalend patroon. We spreken dan over een periodiek signaal; de periode is de duur van het (kleinste) deel dat steeds herhaald wordt.

Enkele voorbeelden van periodieke signalen: sinus (toon); PWM-signaal (bijvoorbeeld voor het aansturen van een LED of van een motor);

Discretiseren van een signaal (bemonstering)

Een signaal is continu: voor het werken met een signaal in een computer moet je dit discreet maken, door middel van bemonstering. Dit betekent dat je periodiek de waarde van het signaal meet via een A/D omzetter: het resultaat van zo'n meting is een getal. Een signaal beschrijf je dan door een reeks getallen. Als je zo'n bemonstering vaak genoeg doet, kun je deze reeks waarden beschouwen als een betrouwbare benadering van het oorspronkelijke signaal.

Hoe vaak is "vaak genoeg"? Dat hangt van het signaal af. Als een signaal snel verandert (met andere woorden: als het signaal hoge frequenties bevat), dan zul je dit sneller moeten bemonsteren. Voor een periodiek signaal geldt dat je dit tenminste tweemaal in een periode moet bemonsteren; in de praktijk doen we dat meestal iets vaker.
  • voorbeeld: de temperatuur in een kamer hoeven we niet elke 1/10 seconde te bemonsteren: zo snel verandert deze niet. In een vriezer of in een koelkast zal de temperatuur nog minder snel veranderen (door de isolatie).
  • Hoorbaar geluid heeft frequenties tot ca. 15 kHz; dit zul je dan met tenminste 30 kHz moeten bemonsteren.

Events

Een event is een gebeurtenis die op een bepaald moment plaatsvindt. In onze aanpak speelt de duur van een event geen rol: een event is "momentaan".

Voorbeelden van events: het indrukken van een toets; een muisklik; het aflopen van een kookwekker; een val; een stap; een hartslag;

Ook events kunnen (semi-)periodiek zijn: denk bijvoorbeeld aan de stappen van iemand die loopt; of aan een reeks opeenvolgende hartslagen. In deze voorbeelden kan er een kleine variatie in de periode tussen de opeenvolgende events zitten.

Een event is soms een gebeurtenis die in een signaal herkend kan worden: bijvoorbeeld, in een electrocardiogram (ECG: hartsignaal) kunnen we de hartslagen herkennen. Of in het signaal van een 3D-versnellingsopnemer (accellerometer) kunnen we de stappen herkennen.

Een eenvoudig voorbeeld hiervan: in het signaal van een drukknop kunnen we de overgang L->H herkennen: dit komt overeen met het indrukken van de drukknop.

Sensoren

Sommige sensoren meten een signaal:

  • temperatuursensor
  • lichtsensor (LDR)
  • potmeter (potentiometer)
  • versnellingsopnemer (accellerometer)
  • microfoon
  • afstandssensor

Andere sensoren detecteren een event:

  • bewegingsmelder
  • deursensor (openen/sluiten van een deur)
  • brandmelder

Soms gebruiken we een stukje programma om een event in een signaal te herkennen:

  • indrukken van een toets
  • hartslag in een hartsignaal

Voorbeelden van deze sensoren - voor signalen en events - behandelen we in de opdrachten verderop.

Koppelen van input aan output

Directe koppeling van input- naar output-signaal

Sensoren met een signaal als output kun je koppelen aan actuatoren met een signaal als input. Soms moet je het signaal daarvoor aanpassen - bijvoorbeeld door middel van schaling (map-functie), filtering, of andere berekeningen. De tabel hieronder geeft voorbeelden van sensoren en actuatoren die je op een dergelijke manier direct kunt koppelen. Sommige combinaties zijn nuttig, andere vooral creatief.

in (signaal) bewerking output (signaal)
input = analogRead(pin); map(in, inFrom, inTo, outFrom, outTo) analogWrite(pin, out);
potmeter ...filter... buzzer (toonhoogte)
LDR (lichtniveau) ... LED (helderheid)
temperatuursensor ... RGB-LED (kleur)
kracht/gewichtsensor display (waarde)
oriëntatiesensor (kompas) motor (snelheid)
versnellingopnemer servo (hoek)
geluidsniveausensor ...
afstandssensor ...
... timer (periode)
... -> tikker, enz.
... ...

De Arduino-code voor deze directe koppeling van input- en outputsignalen kan er als volgt uitzien:

  input = analogRead(sensorPin);
  output = map(input, inFrom, inTo, outFrom, outTo);
  digitalWrite(output);

Dit kunnen we nog directer weergeven:

  digitalWrite(map(analogRead(sensorPin), inFrom, inTo, outFrom, outTo));

Opdrachten - directe koppeling van signalen

input (sensor) output (actuator) opdracht(en) library voorkennis
analoge temperatuursensor serial plotter; display Arduino cursus/Analoge temperatuursensor (met schaling) display
digitale temperatuursensor serial plotter; display Arduino cursus/Digitale temperatuursensor (met schaling) display
afstandssensor serial monitor; display; Arduino cursus/Afstandssensor
hartslagsensor serial plotter; LED Arduino cursus/Hartslagsensor
LDR (lichtsensor) serial plotter; buzzer (tone) display
potmeter servo Arduino cursus/Servo-0

Nog wat ideeën:

  • afstandssensor met buzzer (kliksnelheid - vgl. parkeersensor?)
  • afstandssensor met servo
  • afstandssensor met buzzer (tone)
  • potmeter met RGB-LED (kleur)

Events en event-detection

Een event is een momentane gebeurtenis. Een voorbeeld is het indrukken van een button. Dit kunnen we herkennen in het (digitale) ingangssignaal, aan de overgang LOW->HIGH. Om deze te detecteren, hebben we zowel de vorige waarde van de input nodig, als de huidige. Deze vorige waarde van de input bewaren we in een globale variabele. De structuur van event-detectie en de verwerking daarvan heeft de volgende vorm:

  if (event) {
    eventAction;
  }

In het voorbeeld van de button wordt dit:

  prevInput = input;
  input = digitalRead(buttonPin);
  if (prevInput == LOW && input == HIGH) {
    switchLedState();
  }


input (event)         output (event)
button (indrukken) digitalWrite(...)
timer LED aan/uit
bewegingsdetector motor aan/uit; richting
relais aan/uit
Sensor detectie output (event) opdracht(en) library voorkennis
button indrukken van button omschakelen van een LED Arduino cursus/Button-event
bewegingsdetector beweging omschakelen van een LED Arduino cursus/Bewegingsdetector
hartslagsensor hartslag (signaalniveau) knipperen van een LED Arduino cursus/Hartslagsensor
directe koppeling
met beslissing
temperatuursensor met LED-indicatie analoge input; schaling;
bewegingsdetector
met lichtschakelaar (LED)
veiligheidsverlichting timers; LDR; (eventueel: relais/MosFET)

Meerdere taken "tegelijk"

  • vermijden van blokkerende acties (zoals delay)
  • gebruik van timers (zie: "Blink without delay")

Timers

  • nb: een (herstartende) timer is een periodiek signaal - dit kunnen we gebruiken voor het genereren van allerlei andere periodiek signalen.
  • bijv.: gebruik van een timer om een LED te laten dimmen in een bepaalde periode. Je gebruikt dan het verschil (now - start) voor de PWM-parameter.

Opdrachten

Niet alle combinaties van inputs en outputs zijn geschikt. Sommige zijn nuttig; andere vooral creatief.

(software) timer Blink without delay Blink (LED)
directe koppeling
met schaling
LDR en buzzer (toonhoogte)
directe koppeling
met beslissing
temperatuursensor met LED-indicatie analoge input; schaling;
directe koppeling
met schaling
potmeter met kleur analoge input; schaling
bewegingsdetector
met lichtschakelaar (LED)
veiligheidsverlichting timers; LDR; (eventueel: relais/MosFET)


Automaat - met input

bouwsteen opdracht(en) library voorkennis
button
(indrukken als event)
bewegingsdetector LED
hartslagsensor
detecteren van hartslag
display; LED
(software) timer Blink without delay Blink (LED)
directe koppeling
met schaling
LDR en buzzer (toonhoogte)
directe koppeling
met beslissing
temperatuursensor met LED-indicatie analoge input; schaling;
directe koppeling
met schaling
potmeter met kleur analoge input; schaling
bewegingsdetector
met lichtschakelaar (LED)
veiligheidsverlichting timers; LDR; (eventueel: relais/MosFET)

Timers en multitasking

bouwsteen opdracht(en) library voorkennis
timer LED: symmetrisch knipperen
timer LED: PWM (o.a. voor dimmer) LED
timer: oneshot (delay) LED (voorbereiding nachtlamp) - met button Button
tikker(met buzzer) Arduino cursus/Tikker timer
(mini-project) bewegingsdetector (en evt. LDR)
met LED-schakelaar/timer
timer (one-shot); evt. LDR;
(mini-project) afstandssensor met tikker

NB: we hebben zowel simpele opdrachten - om een bouwsteen te leren kennen; met enkele variaties, ook voor een beter begrip. En we hebben (mini)projecten waarin we enkele bouwstenen combineren.

In latere projecten zullen we meerdere bouwstenen combineren.

Projecten

  • verkeerslichten